Oxuduğunuz kitablarda, dost söhbətlərində və ya məktəbdə “kokona” ifadəsini mütləq eşitmisiniz. Müəyyən bir insan modelini təsvir etmək üçün istifadə edilən bu ifadə, əslində, adamlıq dininin mühüm xüsusiyyətlərindən biridir. Bütün xüsusiyyətləri din əxlaqına zidd olmasına baxmayaraq, xalq arasında çox məşhurdur və hətta bəzi insanlar tərəfindən hörmətlə qəbul edilmişdir. Bunun səbəbi bəlkə də bu xüsusiyyətin bütün mənfi tərəflərinin ağıllı və məntiqli şəkildə Quran əxlaqı ilə müqayisə ilə təsvir edilməməsi və insanların diqqətinə çatdırılmamasıdır. Ancaq bu hissədə oxuyacaqlarınızla sözügedən xüsusiyyətin bütün çirkinliklərinə şahid olacaq və qarşınıza çıxan din əxlaqından uzaq bir çox insanın bunu bütün qaydaları ilə tətbiq etdiyini görəcəksiniz.

Kokona xüsusiyyəti süni mahiyyət daşıyır

Kokonanın ən mühüm xüsusiyyətlərindən biri bu xarakteri daşıyan insanın heç bir zaman əsl şəxsiyyətini göstərməməsidir. Bütün həyatını süni şəkildə qurar. Heç bir zaman hadisələrə qarşı səmimi, təbii və daxilən gəldiyi kimi reaksiya verməz. Sevgisini səmimi olaraq  göstərməz, ürəyindən keçənləri olduğu kimi söyləməz, olduğu kimi  baxmaz və ya danışmaz.

Sünilik kokonaların başlıca xüsusiyyətlərindəndir. Bu süniliyin gətirdiyi saxtakarlığı göstərərlər. Məsələn, kokona xüsusiyyətli bir insan  əhəmiyyətsiz hesab etdiyi  hadisə qarşısında  kədərli görünə bilər. Daxilən heç bir şey hiss etmədiyinə baxmayaraq, cahiliyyə meyarlarının  gərəyi kimi, “vay-vay”, “hə canım, sonra nə oldu”, “görürsənmi sən bu işi” kimi ifadələrlə dinlədiyi hadisənin  nə qədər təəssüfləndirici olduğunu izah etməyə çalışar. Ancaq bu reaksiyanı verərkən yalnız söylədiyi sözlər deyil, səs tonu, baxışları, üz ifadəsi, əl hərəkətləri, hətta oturuş şəkli belə süni olur. 40 il boyu birlikdə olduğu və bütün ömrünü birlikdə keçirdiyi ən yaxın yoldaşına da həyatı boyunca bir dəfə belə əsl üzünü göstərməz, gerçək səsiylə danışmaz və ya gerçək şəxsiyyətini əks etdirməz.

Kokona xüsusiyyətli insan heç vaxt başqasına qarşı əsl sevgi bəsləməz və göstərməz. Çünki bu xüsusiyyətə süniliklə yanaşı, eqoistlik də hakimdir. Bu xüsusiyyətə sahib olan bir insanın həyatda ən çox sevdiyi  özüdür. Hər kəsdən çox özünü bəyənir. Hər kəsdən daha ağıllı və mədəni olduğunu düşünür. Həyatda özündən daha çox dəyər verdiyi heç kim yoxdur. Uşaqları, əri, yaxud ata və anası da daxil olmaqla… Bu səbəblə, heç kimi səmimi şəkildə sevməz. Dolayısilə, sevgi hissləri də çox süni olur. Məsələn, heç vaxt qarşısındakı insana könüldən sarılmaz, iltifat etməz, onun gözəl tərəflərini görüb dilə gətirməz. İltifatları həmişə göstərişə əsaslanır və saxta olur. Bu xüsusiyyəti daşıyan insanlar  yalnız qarşısındakının gözəl paltarını tərifləyər, haradan aldığını və ya neçəyə aldığını soruşar. Ya da saç düzümünü bəyənər və harada düzəltdirdiyini öyrənər. Taxdığı qızıl diqqətini çəkər, buna kompliment deyər. Ancaq heç vaxt qarşısındakının əxlaqına və ya görünüşünə  məxsus gözəl xüsusiyyətləri tərifləməz. Məsələn, təvazönü, mərhəməti, səbri, vicdanı, Allah qorxusunu, cəsarəti, comərdliyi dilə gətirməz. İnsanların fiziki gözəlliklərini də ön plana çıxarmaz. Bu səbəblə, sevgi göstərməyi və könül almağı bilməz.

Bu xüsusiyyəti yaşayan insanın həmişə iki üzü, iki səs tonu və iki şəxsiyyəti olur. Bunlardan biri özünə aid olur, digərlərini isə ətrafa göstərir. Məsələn, heç vaxt ürəyindən keçənləri qarşısındakına həmin an söyləyəcək  dürüstlüyə sahib olmaz. Bir insanı sevməsə belə, ona qarşı süni sevgi göstərə bilər. Cahil tanıdığı bir insana saxtakarlıqla nə qədər mədəni olduğunu deyər, heç bəyənmədiyi paltarı tərifləyər. Bu səbəblə, kokonaların sözünə güvənməzlər.  Ondan məsləhət almazlar, çünki mütləq  gerçək fikrini gizlədib mühitə uyğun olanı deyəcəyini düşünərlər. Belə bir xüsusiyyətə malik insanın sevinci də təbii və səmimi olmaz. Həqiqətən, xoşuna gəldiyi, zövq aldığı və ya sevindiyi üçün deyil, gülməsənin lazım olduğunu düşündüyü üçün gülər. Qəlbində sıxıntı çəkərkən üzdə gülər. Heç zövq almadığı insanların yanında, çox sıxıldığı mühitlərdə belə -işinə yarayarsa- şən görünər. Qüruruna ağır gəldiyi vəziyyətlərdə, alçaldığını hiss etdiyi bir anda və ya insanların özünə dəyər vermədiyi mühitlərdə də süni şəkildə gülərlər.

 

Adamlıq dinində kokona xüsusiyyəti

(Hörmətli Adnan Oktarın Temp TV reportajı, 31 mart, 2009)
Adnan Oktar: Axırzamanda küçələrdə də görürsünüz, belə kokoş, dinsiz, aqressiv,  əprimiş, ətli qadınlar törəmişdir. Pis danışan, gözlərindən nifrət yağan, aqressiv, həyasız, hər şeydə pislik axtaran, fitnəkar, sevgisi ölmüş, söhbətcil olmayan, yox olmuş insanlar. Belə çirkli, natəmiz insanlar. Və ayə, eyni zamanda, bunlara baxır. Yəni bunların ümumi xüsusiyyəti dinsiz, ateist olmaları; cahil olduqları halda, dinə, İslama, Qurana qarşı nifrət və kinlə yanaşmalarıdır. Öz aralarında da bir-birlərinə düşmən olmalarıdır. Çox dedi-qodu, qeybət edən, kinli və murdar olmalarıdır. Bu insanlar Quranda çirkli və pis görülən qadın qrupudur. Belə nifrət dolu, xalq arasında kokoş kimi təbir edilən,  yaşlı xoruzlara bənzəyən, əsəbi, çirkli dırnaqları ilə filan, sanki cadugəri xatırladan tiplər olur. Bunlar gecə-gündüz fitnə axtarırlar. Harada asayiş olarsa, onu pozmağa çalışırlar və dəli enerjisi olur bu insanlarda. Ən ağır xəstəliyə tutulsa belə, gecə-gündüz İslama hücum edər, müsəlmanlara hücum edər. Harada yaxşı bir şey varsa, gəlib onları pozmağa çalışar. Yəni belə cadugər xasiyyətli, fitnəkar qadın tipidir.  Bunlardan Allah`a sığınmaq lazımdır. Bunların düyünlərə üfürməsi odur, yəni bunların etdikləri cadu deyilən şey pis sözün təkrarıdır, eyni zamanda. Pis sözləri çox təkrar edir bunlar. Pislik arxasından qaçırlar və pisliyin yayılması üçün cəhd göstərirlər. Bunlar, axırzamanın cadugərləridir.

(Hörmətli Adnan Oktarın Kaçkar TV-dəki canlı reportajı, 22 yanvar, 2009)
Adnan Oktar: Ümumiyyətlə, elə bilinir, amma bəzi insanlar var, həqiqətən, elədir. Məsələn, dırnağında dörd qat lak olur, saçını düzəltdirir; bir həftə, on gün saçı o vəziyyətdə gəzir. Məsələn, həftələrlə alt paltarlarını dəyişdirmir, amma çox qəşəng geyindiyini düşünür, çox gözəl geyindiyi qənaətində olur. Məsələn, qulağındakı sırğaları paslanır və artıq onlar infeksiya meydana gətirir; bununla belə, qürurla gedir; zənn edirəm ki, onlara kokona deyirlər.

(Hörmətli Adnan Oktarın Aks TV reportajı, 14 aprel, 2009)
Adnan Oktar: Məsələn, mən görürəm imanlı qadınlar da normal halda, 50-60 yaşında  çox xoş və gözəl olurlar. Amma baxıram, son zamanlarda kokona əxlaqlı tiplər çıxıb. Diksindirici, aqressiv. İquanaya bənzəyirlər. Nifrət dolu baxışlarından insan ürkür. Nə danışırsa, ya dedi-qodu olur, ya fitnə olur, ya böhtan olur, ya da aqressivlik olur. Ay xanım, ruhunda heç sevgidən bir işıq yoxdurmu?  Bir çiçəyi sev, insana qarşı bir sevgi  bəslə. Bir pişiyə qarşı, bir insana qarşı şəfqətlə yanaş. Dostun-tanışın olsun. Hər kəsə nifrət edir. Uşağı ilə, əri ilə dava edir, ata-anasına hücum edir. Qonşularına qarşı kin bəsləyir. Belə insanlar çıxıb, əlbəttə ki, bu da çox pisdir.

Kokona xüsusiyyətini daşıyan insanlar təmizliyə əhəmiyyət verməzlər

Kənardan baxanda bu insanlar olduqca baxımlı görünürlər. Çünki göstəriş kokona xüsusiyyətində  mühüm bir yerə malikdir. Ancaq hər mövzuda olduğu kimi, təmizlik mövzusunda da yalnız göstərişə yönələn anlayışda olduğu üçün bu insanlar heç kimin görmədiyi yerdə son dərəcə səfil  həyat yaşayırlar. Bu xüsusiyyətə sahib olan bir insan üçün təmizlik yalnız çöldəki insanların təqdirini qazanmaq üçün görülən ağır  işdir. Dolayısilə, bu zehniyyətə görə, heç kim olmadığında təmiz olmağın səbəbi də ortadan qalxır.

Məsələn, kokona xüsusiyyətini daşıyanlar evdə yalnız qonaqların oturduğu otağın təmizliyinə diqqət yetirirlər. Ancaq bu otağın da yalnız görünən yerlərini təmizləyirlər. Kreslolara baxanda son dərəcə təmiz görünür, ancaq kresloların arxasının və ya altının təxminən aylarla silinmədiyini, hər yeri toz örtdüyünü görə bilərsiniz. Qızdırıcı sobaya  baxanda qapaqları təmiz görünür, ancaq bu qapaqları çıxardığınızda ortaya çıxan mənzərə son dərəcə pis olur. Bu xüsusiyyətə sahib kəslərin evində, bəlkə də illərlə toxunulmamış yerlər olur. Köhnə əşyaların olduğu  şkaflar, xalçaların altı, hamamın divarları kimi əsas yerlər mikrob saxlayan çirkli yerlərdir .

Ancaq hər şeydən önəmlisi, bu insanların fərdi təmizlikləri mövzusunda göstərdikləri diqqətsizlikdir. Kokona xüsusiyyətinə sahib insanın əsas yönlərindən  biri də  günlərlə yuyulmayan bədəninə çoxlu ətir vurub kirli olduğunu örtməyə çalışmasıdır. Kənardan baxanda gözəl və bahalı ətir qoxusu ilə gəzən bu insanların çoxu günlərlə su üzü görmürlər. Bərbərə getdikdən sonra pul verməmək üçün və saçları pozulmasın deyə,  uzun müddət yumadan saçlarını qoruyurlar. Bir yerə gedərkən yalnız görünən yerlərini təmizləyir, ancaq paltarın altında qalan yerlərə əsla əhəmiyyət verməzlər. Bu səbəblə, davamlı bakteriya və mikroblardan qaynaqlanan infeksiyalara tutulur, ancaq çoxu bunun  fərqinə varmadan illərlə bu xəstəliklərlə yaşayırlar. Yeməyin təmizliyinə əhəmiyyət vermir və yeməyi  yaxşı yuyulmamış tərəvəzlərlə, çoxdan qalan yağlarla hazırlayırlar. Xeyirləri  üçün qarşı tərəfin sağlamlığını təhlükəyə atmaqdan çəkinməzlər. Hətta təmizliyə əhəmiyyət vermədən hazırladıqları  bu yeməklərin insanların sağlamlığına zərər verəcəyini ağıllarına belə  gətirməzlər. Çünki kokona xüsusiyyəti daşıyan insan artıq bir müddət sonra natəmiz həyat tərzi keçirməyə alışır və bunu təbii həyat olaraq qəbul edir.

Bütün bunlar kokona xüsusiyyətinin dinsizlik sistemi üzərinə qurulmasından qaynaqlanır. Bu səbəblə, vicdanlarına qulaq asmaz və məcbur olmadıqları müddət boyu Allah`ın əmr etdiyi kimi təmiz, fədakar və ya incə düşüncəli olmazlar.

Dinə qarşı azğın baxışları

Kokonalar dini Quranda təsvir ediləndən çox fərqli düşünürlər. Belə  insanınların bir çoxunun baxışına görə, dini inanc insanın Allah`a olan bağlılığından deyil, cəmiyyətə qəbul edilmək arzusundan qaynaqlanır. Başqa sözlə desək, bu azğın məntiqə sahib olan insanlar üçün müəyyən bir ölçüdə dindar olmaq cəmiyyətin ümumi qaydası  olaraq yerinə yetirilməsi lazım olan həyat qanunudur. Buna görə, kokona xarakterli insan dindən yanlışlıqla göstəriş ünsürü kimi istifadə edir. Bəzi vaxtlarda Allah`ı zikr edir, Allah`a inandığını, Quranı qəbul etdiyini deyir, ancaq dinin tələb etdiyi gözəl əxlaqı və həyat şəklini mənimsəmir. Allah belə insanların varlığını Quranda “Maun” surəsində bildirmişdir. Ayələrdə Allah belə buyurur:

Dini yalan hesab edəni  gördünmü? Dini yalanlayanı gördünmü? O, elə adamdır ki, yetimi itələyib qovar və yoxsulu yedirtməyə rəğbətləndirməz. Vay halına o namaz qılanların ki, Onlar öz namazlarından qafildirlər. Onlar riyakarlıq edər və zəkat verməyi qadağan edərlər. (Maun surəsi, 1-7)

Bu xüsusiyyətin özünəməxsus, Qurandan tamamilə uzaq, batil bir din anlayışı vardır. Bu xüsusiyyəti daşıyanlar dindar olduqlarını desələr də, halal və haramlara ciddi yanaşmazlar. Allah`dan lazımi kimi qorxmazlar. Bu səbəblə, dinin özlərinə görə asan olan hökmlərini tətbiq edər, özlərinə çətin gələn və ya mənfəətlərinə uyğun olmayan hökmlərini yerinə yetirməzlər. Məsələn, gündəlik namazın birini qılır,  digərlərinin vaxtında isə qonaqlığa gedəndə, yuxusu gələndə, yaxud da bazara getmək lazım gələndə asanlıqla yeni  hökm çıxarıb: “Bir dəfə qılmaq bəsdir, hamısı lazım deyil”, -deyə düşünürlər. Əlbəttə, bu, son dərəcə azğın, Qurana da, sünnəyə də uyğun olmayan bir baxışdır. Ya da “mənim niyyətim vacibdir, nə etdiyim yox” kimi səhv qərar verə bilirlər. Halbuki, Allah Quranda bunun doğru olmadığını da bizlərə bildirmişdir.

Bu azğın baxışa görə din yalnız müəyyən günlərdə, müəyyən kəslərin yanında və ya müəyyən hadisələr əsnasında gündəmə gəlir. Məsələn, cənazə mərasimləri və ya mövlud mərasimləri kokona xüsusiyyətli insanların dini gündəliyə gətirdikləri yer və hadisələrdir. Çünki belə vəziyyətlər onlar üçün saxta dindarlıqlarını göstərəcəkləri fürsətlərdir. Ölən birinin arxasından dua oxumaq və ya onun axirətilə əlaqəli mövzu açmaq insanlara dinə verdikləri əhəmiyyəti göstərmək baxımından əhəmiyyətlidir. Əlbəttə, bütün bunlar səmimi niyyətlə edilərsə, gözəl davranışlardır. Lakin kokonaların fərqi budur ki, ölən şəxsin axirəti ilə əlaqədar danışarkən və ya  arxasından dua edərkən Allah`ı unudur, ölümü və axirəti özlərindən uzaq görür və yalnız ətrafdakı insanlara göstəriş məqsədli ilə bunu edirlər.

Necə ki, kokonaların bir çoxu belə vəziyyətlərdə başına nazik  yaylıq bağlayır, qara rəngli qəşəng və bahalı paltarlar geyinib cənazəyə gedirlər. Cənazə sahiblərinin gördüyü yerlərdə hüznlü və kədərli üz ifadəsilə başsağlığı verirlər. Ölən adamın əcəlindən, geridə qalanların sağ-salamat yaşamasından bəhs edirlər. Ancaq bütün bunları edərkən Allah`a qarşı acizlik hiss etməzlər, ölümü özlərinə yaxın görməzlər və hesab verməkdən də qorxmazlar. Əksinə, o anda cənazə mərasimini şəkil və qaydaları fərqli olan bir yığıncaq kimi qəbul edirlər. Gözəllik yarışı, dedi-qodular burada da davam edir. “Kim gəldi”, “kim nə geyinib”, “kim hansı çadranı taxıb”, “kimin  eynəyinin markası nə idi” kimi mövzulardan danışarlar.

Kokona düşüncəsilə dinin insanlara verdiyi düşüncə bir-birinə tamamilə ziddir. Kokonalar Allah`ı tez-tez xatırlayan kimi görünürlər. Xüsusilə qəza, xəstəlik və ya özləri üçün mühüm gördükləri hadisələr anında. Ancaq çoxusu Allah`ın hər yeri  əhatə etdiyini, özlərinə hər an hakim olduğunu, qədərə tabe olduqlarını, hesab verəcəklərini, dinin özlərinə məsuliyyət yüklədiyini, Allah`ın əzabını, ədalətini, gücünü  heç düşünməzlər. Bəlkə də həyatları boyunca bu mövzuları dərindən heç düşünməmişdirlər. Ümumiyyətlə, Quranda əmr edilən əxlaqı bilməzlər, bilsələr də, heç tətbiq etməzlər.

Kokonaların bu azğın tərəfini ortaya çıxarmaq, əslində, çox asandır. Onlardan Allah rizası üçün  təkcə bir fədakarlıq istəyəndə bu yanlış düşüncələri tamamilə ortaya çıxır. Çünki kokonalar Allah`ı razı etmək üçün ən kiçik bir çətinliyə belə düşmək istəməzlər. Həyat tərzindən, rahatlıqlarından, ətraflarından imtina etməyi gözə almazlar. Məsələn, dinin bir hökmünü yerinə yetirərkən ətrafının buna reaksiya verəcəyini bilsələr, insanların razılığını Allah`ın razılığından üstün tutarlar. Xüsusilə din adına zənginliklərindən, əyləncə və gəzintilərindən, geyim tərzlərindən və ya vərdişlərindən heç vaxt əl çəkməzlər. Halbuki, bu vəziyyətləri özlərini dəyişdirib tövbə etmədikləri müddət boyu yalnız dünyada deyil, axirətdə də özlərinə böyük itki olaraq dönər. Allah`ın razılığını qazanmaq üçün dünya həyatında ikən ən kiçik bir əziyyətdən də qaçan bir insan axirətdə böyük  peşmanlıq yaşayar.

Əsl din əxlaqı insanın bütün həyatına və əxlaqına təsir etməlidir. Allah`a inanan bir insan bütün həyatını Allah`ın razılığına uyğun şəkildə, Onun dininə tabe olaraq və Quran əxlaqını tətbiq edərək yaşayar. Allah`ın dinini dünyəvi mənfəətlərinə uyğun olub-olmadığına görə əsla qiymətləndirməz. Bunu edərsə, onda bu, əsl dindarlıq olmaz. Buna görə, kokonanın dinə azğın baxışı İslamın ruhundan və məntiqindən çox uzaqdır. Halbuki, Allah ayələrində dinin yalnız Allah`a xalis edilməsinin lazım olduğunu belə buyurur:

Biz Kitabı sənə haqq olaraq nazil etdik. Buna görə, sən də dini məhz Allah`a aid edərək yalnız Ona ibadət et! Bil ki, xalis din ancaq Allah`a məxsusdur. Allah`ı qoyub (bütləri) özlərinə dost tutanlar: “Biz onlara yalnız bizi Allah`a yaxınlaşdırmaq üçün ibadət edirik!” (deyirlər). Şübhəsiz ki, Allah ixtilafda olduqları məsələlər barəsində onların arasında hökm edəcəkdir. Allah yalançı, nankor olan kimsəni doğru yola müvəffəq etməz! (Zumər surəsi, 2-3)

De: “Mən Allah`a dinimi  yalnız Ona məxsus edərək tapınıram! Siz də Ondan başqa istədiyinizə ibadət edin!” De: “Əsl ziyan çəkənlər  qiyamət günü özlərini və ailələrini ziyana uğradanlardır. Bax, açıq-aşkar ziyan budur!” (Zumər surəsi, 14-15)

Kafirlərə xoş gəlməsə də, Allah`a dini yalnız Ona aid edərək ibadət edin! (Mömin surəsi, 14)

Ən çətin anlarda belə kokona xüsusiyyətini tərk etməzlər

Kokonaların başqa bir cəhəti də bu xüsusiyyətin onların bütün həyatına hakim olmasıdır. Bu hakimiyyət o qədər güclüdür ki, kokonalar ən çətin anlarda belə öz qanunlarından əl çəkməzlər. Yuxarıdakı hissədə izah edilən cənazə mövzusu buna bir nümunədir. Çünki bu insanlar ən yaxın yoldaşlarının ölümlərində, hətta öz yoldaşlarının və ya uşaqlarının ölümündə belə Quran əxlaqına tamamilə zidd olan xüsusiyyətləri tərk etməyi düşünməzlər.

Bu çirkin xüsusiyyətə sahib olan insanlar düşünmə qabiliyyətlərindən heç istifadə etmədikləri üçün Allah`ın böyüklüyünü və qüdrətini tam mənası ilə dərk etməz, buna görə də Allah`dan qorxmazlar. Dolayısilə, heç bir hadisə onlara dərindən təsir etməz və səmimi  davranmağa və təvazöyə yönəltməz. Yaxın  yoldaşının təhlükəli  xəstəliyə tutulması, uşaqlarının şikəst olması, yoldaşlarının ölüm təhlükəsi keçirməsi və bunun kimi hadisələr ruhlarında dərin təsir meydana gətirməz. Bu insanların vəziyyətindən əsla ibrət götürməzlər. Özlərinin də bir gün belə bir hadisə ilə qarşılaşacaqlarını düşünüb əxlaqlarını gözəlləşdirməyə, səhvlərini düzəltməyə çalışmazlar.

Kokonaların dözə bilmədiyi və onları sıxıntıya salan yalnız bir hadisə vardır: öz ölümləri. Kokonaların həyatda ən çox qorxduqları şey ölməkdir. Ölümün özlərinə həqiqətən yaxınlaşdığını hiss etdiklərində ciddi qorxuya düşürlər. Bu çirkin xüsusiyyətlərini ancaq o zaman tərk edir və səmimi üzlərini ortaya çıxarırlar. Məsələn, kokona zəlzələ vaxtı özünü dəyişə bilir. Belə anda onun üz ifadəsi, səs tonu, hərəkətləri və Allah`ı zikr etmə şəkli birdən-birə dəyişir. Acizliyini bilən, təvazölü, qorxan, səmimi bir şəkil alır. Ancaq zəlzələ sona çatdığı anda bu təsir birdən yox olur və kokona xüsusiyyəti eynilə geri dönür. Çünki burada xüsusiyyətin bir anlıq da olsa dəyişməsini təmin edən güc Allah qorxusu deyil, ölüm qorxusudur. Ölüm təhlükəsi keçdiyi anda bu xüsusiyyət  bütün çirkinliyi ilə  yenidən  ortaya çıxır.

Kokona xüsusiyyəti bacarıqsızlıq və cahillik meydana gətirir

Ümumiyyətlə, kokonalar  heç bir işə uyğun olmayan, heç bir mövzuda bacarığı olmayan cahil insanlar olur. Çünki bu xüsusiyyətin insana verdiyi dünya son dərəcə kiçikdir. Həyatın yalnız müəyyən sahələri ilə maraqlanırlar. Bundan başqa heç bir mövzuda məlumatları olmur.

Kokonaların maraqlandığı şeylər paltarlar, makiyaj alətləri, ətir markaları, ətrafdakı insanların şəxsi həyatı, dekorasiya modelləri, səyahət proqramları, bərbər ünvanları kimi mövzulardır. Bunların xaricində onları dərindən maraqlandıran bir mövzu yoxdur. Məsələn, Şərqi Türkistanda müsəlmanlara edilən işgəncələr, Fələstində yaşanan zülm, İraqda hər gün qətl edilən məzlumlar, Afrikada aclıqdan ölən insanlar, dünyada dinsizliyin yayılması, Quran əxlaqının tərk edilməsi və ya gənclər arasındakı əxlaqi pozuntu kokonaların heç maraqlanmadığı mövzulardır. Çünki onlar yalnız öz problemlərinə qarşı həssas olan insanlardır. Başqalarının problemləri  ən yaxın yoldaşları olsa belə, onları heç maraqlandırmır. Ancaq öz mənfəətlərinə  toxunan tərəfi olarsa, mövzu ilə maraqlanırlar.

Məsələn, özləri və ya ailələrindən biri xəstələnmədiyi müddət boyu xəstə olan insanlara yaxınlıq göstərməzlər. Özləri kasıb olmadıqdan sonra kasıb insanların vəziyyətini əsla düşünməzlər. Özləri ac qalmadığı  müddət boyu ac insanların halından anlamazlar. Kokonaların bir mövzuda mütəəssir olmaları  üçün, əvvəlcə, o hadisəni özləri yaşamalıdırlar. Özlərinə toxunmayan və narahatlıq verməyən heç bir problem onlar üçün əhəmiyyətli deyil. Müəyyən bir problemə həll axtarmaları, bunu yaşayan insanların qurtuluşu üçün cəhd göstərmələri və imkanlarından bu problemin həlli üçün istifadə etmələri ancaq bu vəziyyətin onlara da zərər verməsinə bağlıdır. Necə ki, əgər müharibə və ya aclıq olan bir ölkədə yaşayırlarsa və bu vəziyyətdən özləri də təsirlənirlərsə, buradakı problem üçün həll axtararlar. Ancaq kokona olduqları müddət boyu ağıllı və məntiqli həll axtarmaları da  mümkün deyil. Əgər  bir az əvvəl bəhs etdiyimiz ölkələrdən uzaq  yerdə lüks rahatlıq içində yaşayırlarsa, oralardakı insanların vəziyyəti onları maraqlandırmaz. Bu mənada kokona xüsusiyyəti son dərəcə mərhəmətsiz və zalım bir xüsusiyyətdir.

Ayrıca, kokona xüsusiyyətinin insana verdiyi mədəniyyət də yalnız göstərişə əsaslandığından bu insanlar son dərəcə cahil və savadsızdırlar. Heç kitab oxumağa, ağıl işlətməyə, düşünməyə vaxt ayırmazlar. Bütün vaxtlarını və zəkalarını insanlara qarşı göstərişə ayırarlar. Buna görə, kokonaların ən diqqətə çarpan xüsusiyyətləri ağıl tələb edən mövzularda fikir bildirib ətraflarına fayda verə bilməmələri və  yaşadığı mühitə  gözəllik qazandırmamalarıdır.

Hətta kokonalar təcili anlarda ağlı başında olan insanlara mane olur və problem çıxarırlar. Təhlükəli  vəziyyətlərdə tədbir görmək lazım gəldiyində heç bir faydaları olmadığı kimi, ağılsız və bacarıqsız olduqları üçün onların da qorunmasına vaxt ayırmaq lazım olur. Məsələn, bir qəza anında dərhal həkim çağırmağın və ya ətrafa toplanan insanlara müdaxilə etməyin yerinə ağlayaraq, qışqıraraq və ağılsız hərəkətlər edərək hadisəni daha da böyüdürlər. Bunun kimi, ani hadisələrdə ağıllı davranıb problemi həll edə bilməzlər. Yalnız orada olan insanlara çətinlik törədərlər. Buna görə, kokona xüsusiyyəti insanın özünə zərər verməsindən başqa çox vaxt onu ətrafına qarşı da zərərli birisi halına gətirir.

Kokonaların həyata dair  hədəfi, idealı, gözəl  məqsədi olmadığı üçün, eyni zamanda, həyatlarına ağırlıq da hakimdir. Ümumiyyətlə, əyləncəyə, bərbərə, idmana, alış-veriş və ya dost ziyarətinə getməkdən başqa  heç bir təcili işləri olmur. Yalnız özləri ilə əlaqəli mövzularda tələsirlər. Başqa insanların yaxşılığı, sağlamlığı, təhlükəsizliyi üçün tələsməzlər. Zaman onlar üçün qiymətli deyildir, vaxtdan rahat istifadə edirlər. Gün, ay və hətta illərini heç bir faydalı iş görmədən yalnız özləri və çevrələri ilə maraqlanmaqla keçirirlər. Bu səbəblə, son dərəcə ağır hərəkət edir, hər mövzunu uzun-uzadı danışır, ən kiçik bir mövzunu belə saatlarla həll edə bilmirlər. Məsələn, evlərindəki hər hansı bir dekorasiya dəyişikliyinə həftələrlə, hətta aylarla qərar verə bilmirlər. Hansı paltarı geyəcəklərinə, saçlarını hansı formada yığacaqlarına, hansı boyunbağını taxacaqlarına, hansı ayaqqabını alacaqlarına  və bunun kimi mövzulara günlərini, aylarını ayırırlar.

Kokona xüsusiyyətinin həyata gətirdiyi bu ağırlıq bu insanların zehni fəaliyyətlərinə də eyni şəkildə əks olunur. Ağılları son dərəcə durğun olur. Doğru ilə yanlışı asan ayırd edə bilməzlər. Hikmətli danışmaz və ağıllı davranıb heç kimin əxlaqına, şəxsiyyətinə və həyat şəklinə müsbət təsir göstərə bilməzlər.

Kokona xüsusiyyətinin bəsitliyi

Bu xüsusiyyətə sahib olan insanların ən böyük iddialarından biri zadəganlıqdır. Zadəganlığın görünüş, davranış və bəzi ədəb qaydalarını tətbiq etməkdən ibarət olduğunu düşünən bu insanlar özlərini ətrafdakı insanlara qarşı son dərəcə nəcib kəslər olaraq tanıdırlar. Zənginliyin insanlara təbii nəciblik qazandırdığını və heç olmasa yemək yeməklə, oturumaqla  və ya geyinməklə əlaqədar bəzi beynəlxalq qaydaları öyrənərək bu nəcibliyi əldə edə biləcəklərini düşünürlər.

Halbuki, kokonaların nəzakətli görünüşlərinin altında son dərəcə zalım, sadə və nəciblikdən uzaq bir xüsusiyyət yatır. Mənfəətlərinə zidd olan bir hadisə vaxtı  davranışları və ya dəyər vermədikləri insanlara qarşı hərəkətləri də bu vəziyyəti açıq şəkildə ortaya çıxarır. Məsələn, çevrəsi tərəfindən son dərəcə nəzakətli bilinən bir kokona mağazada çantasını itirdiyində son dərəcə bəsit rəftar göstərməyə başlayar. Satıcılara qışqırar, onları oğurluqda günahlandırar. Dərhal çantasının tapılmasını, yoxsa oradakı hamını məhkəməyə verəcəyini deyər. Son dərəcə bəsit danışıq şəkli və səs tonu ilə  hadisə ilə əlaqəsi olmayan insanlara qışqırar. O anda nəciblik və ədəb tamamilə itib gedər. Mənfəətlərinə zərər gələcəyini düşündüyü üçün əsl  siması  ortaya çıxar.

Mərhəmət, nəciblik, ədəb kimi mövzuların kokonalarda yalnız təqlidə əsaslandığını anlamaq üçün çoxlu nümunə göstərmək olar. Məsələn, bir kokona özünə baş çəkməyə gələn yaxın yoldaşının uşağına qarşı son dərəcə sevgi göstərər. Onu qucağına alar və iltifat edər. Nəzakətlə uşağın yıxılmamasına və ya zərər görməməsinə diqqət edər. Ancaq evinə kasıb bir ailənin uşağı gəldiyində davranışı fərqli olar. Onun otaqdakı kreslolarda oturmasını, yaxşı qablarda yemək yeməsini, evin içində gəzməsini istəməz. Bu uşağa toxunmaq və ya onu sevmək istəməz. Mərhəmət göstərməz, hətta əksinə davranar.

Bu xüsusiyyətə sahib olan insanlar həyat tərzlərinin dəyişilməsinə təhəmmül etməzlər, buna görə də tez əsəbiləşərlər. Məsələn,  gözəl geyinən və dəvət edildiyi qonaqlığa çatmağa çalışan bir kokona düşünək. Ətrafındakılarla nəzakətli danışan və mülayim davranan bu adam əgər dəvət edildiyi yerin avtoparkında yer tapa bilməzsə, birdən rəftarı dəyişər. Avtomobilini uzaqda saxlayacağını anlayınca avtopark vəzifəlisini günahlandırmağa başlayar. Bu adamı alçaldıb istədiyini əldə etməyə çalışar. İsrarı fayda veməzsə, tez kobudlaşar, səs tonu, danışığı dəyişər. Çünki kokonaların zadəganlığı yalnız görünüşə əsaslanır.

Həqiqi  zadəganlıq imandan qaynaqlanır və ruhda yaşanır. Ancaq Allah`a iman edən, hər şeyin qarşılığını Allah`dan gözləyən, Quran əxlaqının əsası olan ruh gözəlliyini yaşayan bir insan  əsl nəcibliyə və izzətə sahib ola bilər. Belə bir insan şərtlərə və şəxslərə görə dəyişməyən,  maddiyat ardınca qaçmayan, təvazökar, şərəfli və nəzakətli davranışa sahib olur. Allah Quranda gerçək izzət və qürurun Allah`a və Allah`ın tərəfdarlarına aid olduğunu bildirir:

Onlar: “Əgər biz Mədinəyə qayıtsaq, ən güclülər ən zəifləri, əlbəttə, oradan çıxardacaqlar!” – deyirlər. Halbuki, şərəf-şan da yalnız Allah`a, Onun Peyğəmbərinə və möminlərə məxsusdur, lakin münafiqlər bilməzlər!  (Munafiqun surəsi, 8)

O münafiqlər ki, möminləri qoyub kafirləri dost tuturlar. Qüdrət və izzəti onların yanındamı axtarırlar? Şübhəsiz ki, qüdrət və izzət tamamilə Allah`a məxsusdur!  (Nisa surəsi, 139)